Her bir türü birbirinden farklı bir büyüleyicilikle karşımıza çıkan, evlerimize bambaşka bir hava kattığı gibi fayda da sağlayan kaktüsleri yakından incelemeye ne dersiniz?
Doğada aslında çöl ortamlarında karşımıza çıkan ve susuzluğa en dayanıklı bitki türü olan kaktüsler bahçelerimizde, evlerimizde ve balkonlarımızda da en şık görüntüyü veren bitkiler arasındadır. Onları iyice tanıdığınızda, ihtiyaçlarını karşılayacak en doğru ortamları sunduğunuzda yıllarca sizinle birlikte yaşayabilecek olan kaktüs çeşitleri hakkında birçok bilgiyi bu yazımızda bulabilirsiniz.
Anavatanı genelde Meksika ve Peru’yu kapsayan alanlarla Amerika kıtasıdır. 17’nci yüzyılla birlikte Avrupa ülkeleri de kaktüslerle tanışmaya başlamış ve bu dikenli bitkiler popülerliğini hızla arttırmıştır.
Kaktüsün genel yapısına bakıldığında, dış epidermislerinin genelde kalın olduğu görülür. Bu yüzeyleri dikenler ya da diken benzeri yapılarla örtülüdür. Kaktüslerin epidermislerinin altında ise ince bir tabaka halinda fotosentez yapan hücreler bulunmaktadır. Bitkinin diğer kısımları ise suludur.
Elbette ki birçok bitki ailesi gibi kaktüslerin de yüzlerce çeşidi vardır. Bu kaktüs çeşitleri kimi zaman düz ve uzun dikenli, kimi zaman çengelli, kimi zaman saç benzeri, kimi zamansa dikensiz yapılarıyla birbirinden görünüm olarak ayrılırlar. Kimisi sarı, kimisi kırmızı, kimisi beyaz noktalı, kimisi mavi, kimisi yeşil renkte kaktüs çiçekleri açar. Bazı türlerde büyüleyici çiçekler sadece bir gece açar. Kaktüs çeşitleri listesine yazımızda yer vermemize imkan yok, dolayısıyla biz daha çok bilinen türleri mercek altına alacağız.
– Kaynana koltuğu: Anavatanı Meksika olan bu dikenli kaktüs komik ismiyle de dikkat çekiyor. Altın varil ve kirpi isimleriyle de bilinir. Küre şeklindedir ve gövdesi yeşil, dikenleri sarıdır. Varil kaktüsü de bu familyadandır ve biraz daha kırmızı tonlar barındırır.
– Hint inciri: Frenk inciri olarak da bilinen bu kaktüs çeşitleri en çok bilinen türlerden biridir. Meksika kökenli olan bu kaktüs aslında bir tür çalıdır ve şeker olarak işlenir. Ege ve Akdeniz’de de sıkça görülebilen kaktüs meyvesi olarak da tanıyabilirsiniz. Meyvesi kalın derilidir, kaktüs çiçeği ise sarı renktedir.
– Sukulentler: Etli yaprakları ve dikensiz yapılarıyla bilinen; son yıllarda popülerliği iyice artan kaktüs skulent türleri kaktüs ailesinin en zarif üyeleri arasındadır. Sukulentlerin de Aloe, Aeonium, Adromischus, Cotyledon, Graptopetalum, Graptosedum, Crassula, Echeveria, Gasteria, Haworthia, Kalanchoe, Pachyphytum, Rochea, Senecio, Peperomia, Rhipsalis, Sansevieria, Sedum ve Tillandsia gibi isimlere sahip onlarca farklı çeşidi bulunmaktadır.
– Filozof başı: Yaşlı adam kaktüsü olarak da bilinen bu komik isimli kaktüs türü yeşil sütun şeklinde bir gövdeye ve üzerinde beyaz tüylere sahiptir. Beyaz dikenlerle kaplı ve pembe çiçek açan türü de yaşlı kadın kaktüsü olarak bilinir.
– Papaz takkesi: Kısa ve top formundaki bu kaktüs tür sert dikenlidir. Üzerinde hafif beyaz lekeler barındırır ve sarı renkte çiçek açar.
– Leş kaktüsü: Büyüleyici bir görüntüye sahip olan bu çiçeğin en baskın özelliği, adından da anlayacağınız üzere kötü kokusudur! Bu leş kaktüsü adını tam olarak bu özelliğinden dolayı almıştır. Anavatanı Afrika ve Asya olan bu ilginç kaktüs türü yıldız formuyla da dikkat çeker.
Kaktüs nasıl bakılır?
Gelelim şimdi de kaktüs bakımı konusuna. Kaktüs aslında bakımı en kolay türler arasındadır. Neredeyse bütün kaktüs çeşitleri gövde ve yapraklarında su tuttukları ve biriktirdikleri için az su sever ve kumlu toprakta ideal bir şekilde yetişirler. Eğer kaktüs nasıl sulanır diye merak ediyorsanız, 15-20 günde bir sulamak ideal diyebiliriz. Onlar için en iyi toprak, perliti bol olan ve hem ince hem kalın kum ile karışmış toprak olacaktır. Çünkü bu tür toprakta hem su daha hızlı ve güzel bir şekilde süzülecek hem de kaktüsün kökleri rahat edecektir. Güneş ışığını severler ve bolca güneş ışığını direkt almaları onlar için sağlıklıdır. Dolayısıyla cam kenarlarında mutlu olacaklardır.
Kaktüs bakımında bir diğer önemli detay da her bitkide olduğu gibi onların da zaman zaman vitamin desteği almaları olacaktır. Bunun için özel karışım kaktüs vitaminlerini kullanabileceğiniz gibi, düzenli olarak gübreleme de yapmanızı öneririz.
Dikkat etmeniz gereken birkaç konu da kaktüs köklerinin ıslak kalıp çürümemesi için toprağı sadece nemli bırakmaya özen göstermek, güneş gören ve havadar bir ortam sağlamaktır. Eğer kaktüs nasıl çoğaltılır diye araştırmalardaysanız ve çoğaltma işlemini yapacaksanız, bunun için en ideal zamanın bahar ayları olduğunu da unutmayın. Hava almalarına engel olmaması adına da üzerlerinde biriken tozları fırça yardımı ile aralarda temizlemenizi tavsiye ederiz.
Kaktüsün faydaları nelerdir?
Peki kaktüs faydaları nelerdir? Evinizde kaktüs bakmanın en büyük faydası, bu bitki türlerinin radyasyonu emiyor olmaları ve böylece radrasyonun zararlı etkilerini azaltıyor olmalarıdır. Ofislerde, bilgisayar ve televizyonların bulunduğu ortamlarda çokça tercih edilmelerinin başlıca nedeni de budur. Bir diğer pozitif özelliği de diğer birçok salon bitksine göre çok daha fazla oksijen üretmesidir.
Kaktüs yetişmek için gereken malzemeler nelerdir?
Şimdi de gelelim kaktüs yetiştirmek için gerekli olan malzemelere… Listemizin başında yukarıda da kısaca değindiğimiz toprak karışımı var. Kaktüsün doğru toprakta olması, onun mutlu ve sağlıklı yaşaması, gelişmesi açısından son derece önemlidir. Bunun için kaktüslere özel hazırlanmış toprak karışımlarından yani kaktüs toprağı paketlerinden alabilir ya da karışımı kendiniz yapabilirsiniz. Öncelikle drenaj için saksının dibine küçük taşlar koyabilirsiniz. Bunun için küçük ponza taşları edinebilirsiniz. Dere kumu, çiçek toprağı karıştırabilir ve içine parçalanmış granit de katabilirsiniz. Torf, perlit, humus, solucan gübresi gibi bir karışım da yapabilirsiniz. Aynı zamanda kaktüs gübresi de alışveriş listenizde olsun. Kaktüslerinizin boyuna uygun altı delikli ve tabaklı kaktüs saksısı modelleri de kaktüs yetiştirmek için ihtiyaç listenizin olmazsa olmazları. Kaktüslerinize iyi bakmak için mutlaka bitki vitamini de alacağınız malzemeler arasında olsun.